Waardoor worden we ouder, krijgen we al die ouderdomsziekten en -symptomen en sterven we uiteindelijk?
Er zijn een aantal primaire oorzaken van veroudering, die vervolgens leiden tot secundaire oorzaken van veroudering.
Primaire basisoorzaken van veroudering zijn:

Epigenetische veranderingen
Verlies van proteostase
Mitochondriale disfunctie
Genomische instabiliteit
Telomeer slijtage en verkorting
Geavanceerde glycatie-eindproducten (AGE's) en eiwitmodificaties

Deze primaire oorzaken van veroudering leiden tot secundaire verouderingsmechanismen in ons lichaam, zoals

Senescente cellen
Uitputting van stamcellen
Veranderde intercellulaire communicatie
Verminderde waarneming van voedingsstoffen
Andere redenen waarom we ouder worden

1. epigenetische veranderingen 

Het epigenoom is de machinerie die ons DNA omringt en bepaalt welke genen actief zijn of het zwijgen wordt opgelegd. Hoe ouder we worden, hoe meer het epigenoom ontregeld raakt, wat betekent dat verschillende genen en andere delen van ons DNA geactiveerd worden wanneer ze stil zouden moeten zijn, zoals kanker en ontstekingsbevorderende genen. Omgekeerd worden naarmate we ouder worden gunstige genen die actief zouden moeten zijn uitgeschakeld, zoals huishoudelijke en reparatiegenen. Deze ontregeling van het epigenoom zorgt ervoor dat we ouder worden. Lees hier meer over hoe het epigenoom betrokken is bij veroudering.

2. verlies van proteostase 

Naarmate we ouder worden, hopen eiwitten zich op binnen en buiten onze cellen, wat de functie van onze cellen verstoort en ervoor zorgt dat we verouderen. Normaal gesproken worden deze eiwitophopingen afgebroken door autofagie en andere mechanismen, maar naarmate we ouder worden, verminderen deze mechanismen. Eiwitophoping speelt een rol bij veel ouderdomsziekten zoals Alzheimer, hartfalen en aderverkalking. Lees hier meer over hoe eiwitten betrokken zijn bij veroudering.

3. mitochondriale disfunctie 

Naarmate we ouder worden, gaan de krachtpatsers van onze cellen, onze mitochondriën, achteruit.
Onze mitochondriën zijn zeer gevoelig voor schade omdat ze chemisch zeer actief zijn (ze produceren veel vrije radicalen en andere schadelijke moleculen) en moeten repliceren, wat leidt tot replicatiefouten in het mitochondriale DNA.
Dit resulteert in minder energie voor onze cellen en de activering van verschillende stressroutes en negatieve effecten in onze cellen die hen verouderen.
Lees hier meer over hoe mitochondriën bijdragen aan veroudering.

4. Genomische instabiliteit (DNA-schade)

Ons DNA bevat de instructies voor de bouw van ons lichaam.
Meer specifiek bevat DNA de instructies voor het bouwen van de eiwitten waaruit onze cellen bestaan en die de meeste functies in onze cellen uitvoeren.
Tijdens het verouderingsproces wordt ons DNA beschadigd door chemicaliën, vrije radicalen, gifstoffen, UV-straling, stofwisselingsproducten en vele andere stoffen.
Er ontstaat ook schade tijdens de celdeling, omdat het proces van celdeling niet perfect verloopt.
Daarnaast springen defecte delen van ons DNA (zogenaamde transposons) rond in ons DNA, voegen zich willekeurig in ons DNA in en verstoren en beschadigen ons DNA.
Lees hier meer over hoe DNA-schade ervoor zorgt dat we ouder worden.

5 Afbreken en verkorten van telomeren

Telomeren zijn de uiteinden van onze DNA-strengen. Ze worden vaak vergeleken met de plastic dopjes op onze schoenveters die voorkomen dat de veters uitrafelen. Op een vergelijkbare manier beschermen telomeren de uiteinden van ons DNA.
Bij elke celdeling worden de telomeren echter korter. Totdat ze zo kort zijn dat ze ons DNA niet meer goed kunnen stabiliseren en beschermen.
Naarmate we ouder worden, worden onze telomeren niet alleen korter maar ook beschadigd, waardoor onze cellen nog meer onder druk komen te staan.
Er bestaan veel misvattingen over telomeren. Bijvoorbeeld dat langere telomeren leiden tot kanker. De dingen zijn echter veel ingewikkelder (en interessanter).
Lees hier meer over de rol van telomeren bij veroudering.

6. geavanceerde glycatie-eindproducten (AGE's) en crosslinks

Naarmate we ouder worden, binden suikers zich aan eiwitten, waardoor deze versuikeren en verknopen.
Kruiskoppelingen op basis van suikers (advanced glycation end products) binden eiwitten aan elkaar en maken de weefsels die uit deze eiwitten bestaan stijver.
De verknoping van collageen- en elastine-eiwitten in onze huid en bloedvaten maakt ze bijvoorbeeld stijver, wat bijdraagt aan rimpels en een hoge bloeddruk.
Naarmate we ouder worden, hechten ook andere moleculen zich aan de eiwitten en beschadigen ze of maken ze een doelwit voor immuuncellen.
Lees hier meer over verknoping van suikers, glycatie en andere schade aan eiwitten.

7. Senescente cellen

Naarmate we ouder worden, ontwikkelen zich in ons hele lichaam senescente cellen. Deze "zombie" cellen zijn beschadigde cellen die weigeren te sterven. Ze kunnen niet meer afsterven of delen, maar ze scheiden veel stoffen af die normale, gezonde cellen beschadigen.
Senescente cellen in de huid dragen bij aan de vorming van rimpels. Senescente cellen in de bloedvaten dragen bij aan aderverkalking en senescente cellen in onze organen verminderen hun functie.
Lees hier meer over de rol van senescente cellen bij veroudering.

8. Uitputting van stamcellen

Stamcellen produceren de cellen waaruit ons lichaam is opgebouwd.
Bepaalde stamcellen produceren voortdurend rode en witte bloedcellen. Stamcellen in de darmen produceren de cellen waaruit onze darmen bestaan en stamcellen in onze huid en ons haar vernieuwen onze huid en laten ons haar groeien (en geven het zijn kleur).
Stamcellen produceren niet alleen voortdurend de cellen waaruit ons lichaam bestaat, maar repareren en onderhouden ook onze weefsels en organen.
Naarmate we ouder worden, neemt de functie van stamcellen echter af. Veel stamcellen sterven ook af. Veel stamcellen sterven ook af. Als gevolg daarvan wordt ons weefsel minder vernieuwd en onderhouden.
Lees hier meer over de rol van stamcellen bij veroudering.

9. Veranderde intercellulaire communicatie

Naarmate we ouder worden, raakt de communicatie tussen onze cellen verstoord.
De cellen beginnen ontstekingsbevorderende en andere ongezonde, schadelijke stoffen af te scheiden.
De omgeving waarin onze cellen baden wordt "verouderd", waardoor onze cellen verouderen.
Lees hier meer over hoe verstoorde intercellulaire communicatie onze veroudering veroorzaakt.

10. ontregelde detectie van voedingsstoffen 

Als we ouder worden, raken de ingewikkelde systemen die regelen hoe we voedingsstoffen verwerken uit balans.
"Voedingsstoffen" zijn de voedingsmiddelen die we eten, met name de suikers, vetten en aminozuren (uit eiwitten) die we binnenkrijgen.
Als we jong zijn, kan het lichaam voedingsstoffen nog heel goed verwerken. Dit verklaart waarom kinderen en jongvolwassenen vaak veel ongezond voedsel kunnen eten en toch slank blijven.
Maar naarmate we ouder worden, kan ons lichaam de suikers, vetten en aminozuren die we binnenkrijgen minder goed verwerken.
Dit verklaart waarom we naarmate we ouder worden gemakkelijker aankomen, de neiging hebben om buikvet ("bierbuik") te ontwikkelen en last hebben van een hoog cholesterolgehalte, hoge triglyceriden en (pre-)diabetes.
Lees hier meer over de rol van een verminderde waarneming van voedingsstoffen bij het ouder worden.

11 Andere redenen waarom we ouder worden

Natuurlijk kunnen er andere redenen zijn waarom we verouderen en zullen er in de toekomst nog veel meer verouderingsmechanismen worden ontdekt.
We presenteren hier enkele interessante mechanismen.